Yenidoğan Sarılığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Yenidoğan sarılığı, her 10 bebeğin 6’sında görülen bilirubin kaynaklı bir sorundur. Belirtileri ve nedenleri aynı olduğu gibi uygulanan tedavi metotlarıyla maksimum 2 haftada geçmektedir.
Yeni doğan bebeğin gözündeki sarılık ile başlayan ilk bulgular fizyolojik bir vakaya işarettir. Ebeveynleri fazlasıyla endişelendiren bu durum bebeklerde en sık görülen rutindir.
İçindekiler
Yenidoğan Sarılığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Yeni doğan bebek sarılık olunca ne yapılır sorusunun kaynağında anne ve babalık içgüdüsü yatar. Aslında bu problemle karşılaşıldığında mutlak suretle çözüm için yol arayan bir aile teması görülür. Unutulmaması gereken faktör ise sarılık vakalarında ailenin yapabileceği pek bir şey yoktur. Doktorunuzla işbirliği yaparak düzenli rapor, kontrol ve beslenme formlarına özen göstermek yeterli olacaktır.
Yenidoğan sarılığı riski ne zaman biter konusunda ise farklı süreçlerden söz etmek mümkün. Doğan her bebek için eşit miktarda bir risk faktörü görülmektedir. Kan değerlerinde bilirubin seviyesi bazı bebeklere daha çok artar. Göz beyazında başlayan ve ellere kadar ilerleyen sararmalar ebeveynleri fazlasıyla endişelendirir. Yapılan testler doğru zamanda olursa bunun önüne geçmek biraz daha kolaydır. Yeni doğan sarılık testi sonuçları incelendikten sonra belirtileri ile karşılaştırılarak tedavisine geçilir.
Patolojik bir vaka olmayıp fizyolojik sarılık olarak adlandırılan yenidoğan sarılığı ilk 24 saatin sonunda gözlemlenir. Burada bilirubin seviyesinin artış seviyesi en önemli noktadır. Yapılan testi inceleyen doktorunuz 2 ile 20 mg/dl aralığında bir seviye saptayacaktır. 3-4 mg/dl seviyesinde vücudunda büyük bir anomali belirtisi olmasa da gözlerinden anlaşılabilir. Fakat kanın içerisindeki bilirubin seviyesi 20 mg/dl seviyesine ulaştığında eller ve ayaklar dahi sapsarı kesilebilir. Üst gövde, alt gövde, kol ve bacaklar, el ve ayaklar olarak ilerleyen bir fizyolojik belirti ağacı vardır.
Yenidoğan Sarılığı Nedenleri
Yeni doğan bebek sarılıktan nasıl korunur diye araştırma yapan insanların sayısının bir hayli fazla olduğunu söylemeliyiz. Bu aşamada da dikkat çeken bir diğer detayın rutin bir vaka olarak görülmesidir. Hatta her iki çocuktan birisinin mutlaka bu teşhis ile karşımıza çıktığı doğrudur. Farklı sebeplerden beslenerek bu şekilde reaksiyonlara sebep olan vücut anomalileri olabilir.
- Karaciğer Rahatsızlıkları: Bilirubin üretimini işleyemeyen bir karaciğer
- Kan Rahatsızlıkları: Aşırı alyuvar parçalanması ve üretiminin olması
- Ebeveynlerin Kan Uyuşmazlığı: Evlilik öncesi yaptırılan kan uyuşmazlığı testinde çıkan sonuç
- Hepatit B: Genetik veya edinsel hepatit B virüsü
- Doğum Zorluğu: Çok zorlu bir doğumdan ötürü oluşan deformasyonlar, sahte sancılarla doğan bebekler
- Erken Doğum: Prematüre bebeklerde sebeplerin çok daha sık gözlemlendiği bilinir
- Kilo Kaybı: Doğum anından itibaren hızla kilosu düşen bebekler
- Diğer Faktörler: Konjenital rahatsızlıklar, cephalohematoma, diyabetik ebeveyn hastalıkları
Tamamı doğum sonrasında yapılacak olan karaciğer testi ve detaylı kan testi ile sonuçlanabilir. Ortaya çıkan anomalinin sebebi doğrudan belli olabilir. Sarılık görülen bebeklerde kısa sürede kontrol edilen bir bilirubin miktarı artışı görülür. Eğer kontrol altına alınmazsa belirli bir süre sonra daha büyük rahatsızlıkların riski doğabilir.
Yenidoğan Sarılığı Tedavisi
Yeni doğan bebekte sarılık için ne yapılmalı konusunu ebeveynlerin es geçmesi daha doğrudur. Her yeni doğum yapan anne ve babanın bu bağlamda etkin bir tedavi planı vardır. Ancak vücudun bilirubin seviyesinin çoğunlukla alyuvar veya karaciğer işlevinin yerine getirilmemesinden kaynaklı görüldüğünü belirtmek istiyoruz. Doktorunuz ne olursa olsun çocuğunuzun bu süreci bir hafta içerisinde atlatmasını sağlayacaktır. Farklı iyileşme süreleri ise yukarıdaki nedenlere bağlı olarak gözlemlenebilir.
Anne ve babaların yenidoğan sarılık çizelgesi ile takip yapması mümkün olsa da tedavi aşamasında fonksiyonel bir durumları söz konusu değildir. Bebeğinizin bu süreci hijyenik bir ortamda tamamıyla dengeli bir biçimde geçirmesi gerekir. Bu duvarı aşan risklerden kaçının ve bebeğinizin sarılık teşhisinin 10 güne kadar uzayabilecek reaksiyonlarına hazır olun.
Öncelikli olarak bilirubin seviyesinin hepimizin kan testi sonuçlarında yer ettiğini bilmelisiniz. Yalnızca bebeklerde görüldüğü zaman daha da önemsenen bir hal almaktadır. Fizyolojik olması bile birçok hastalıktan korunur olduğunun göstergesidir. Testi yapıldıktan sonra medikal tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınacaktır.
İhtiyaç duyulması halinde Fototerapi ile müdahale edilmeye başlanır. Büyük olasılıkla yeni doğan bebek sarılık olursa ne yapmalı sorusunun cevabına ışık tedavisi diyemiyorsunuz. Çünkü halk arasında Fototerapi yani ışık tedavisi bebeğe zararlıdır gibi yanlış bir algı oluşmuş durumda. Sağlığa hiçbir olumsuz etki olmadığı gibi yeni doğan bebekte sarılık seviyesi istenilen seviyeye ulaşana kadar uygulanabilir.
Yenidoğan Sarılığı Ne Zaman Geçer?
Yeni doğan bebekte sarılığın geçtiğini nasıl anlarız konusunu açıklığa kavuşturalım. Bilirubin seviyesi 2 mg/dl ve altında bir seviyeye düştüğünde sarılık riski ortadan kalkar. Yapılan kan testi ile seviyeni düştüğünden emin olduğundan bebeğinizin gövdesinde, kolunda ve bacağında oluşan tüm belirtiler ortadan kaybolur.
Bilhassa prematüre doğumların ardından iyileşme sürecinin daha uzun olacağından emin olabilirsiniz.
İyileşme Süreçleri | |
Bebeklerde Sarılık Süresi | 3-7 Gün Arası |
Erken Doğan Bebeklerde Sarılık Süresi | 3-10 Gün Arası |
Risk Durumu | 14 Gündür Devam Eden |
Fizyolojik olarak yeni doğan bebekte sarılık görülmesi durumunda tedavisi hızla yapılarak müdahale edilmelidir. Sorunsuz bir iyileşme süreci için medikal tedavi, iğne tedavisi veya fototerapi uygulanabilir. Tamamında amacın bilirubin seviyesinin ideal seviyeye indirilmesi olduğunu unutmamak gerekir. Yenidoğan bebeklerde sarılık tekrarlar mı sorusuna ise fizyolojik olmayan patolojik bir vaka ile karşılaşılabileceği cevabını vermek mümkündür.
Kaynaklar
- http://www.acibadem.com.tr/Hayat/Bilgi/yenidogan-sariligi-ve-patolojik-sarilik-arasindaki-fark-nedir
- https://www.hizmethastanesi.com/saglik-rehberi/yenidogan-sariligi-bebeginizde-kalici-hasar-birakmasin/
- https://tobbetuhastanesi.com.tr/bulletin/54-yenidogan-sariligi
- http://www.annevebebek.org/pdf/yenidogan_sariliklari.pdf
- http://yenidogan.weebly.com/uploads/9/8/1/2/9812741/sarilik.pdf
- http://www.selcuktipdergisi.org/files/SUTD-520..pdf