Sarılık Bulaşma Yolları ve Alınması Gereken Önlemler

Bazı tipleri bulaşıcı olan sarılıkta, hastaya yaklaşımın nasıl olması gerektiği, sarılık bulaşma riskine karşı alınabilecek önlemler ve sarılık bulaşma yolları ile ilgili bilinmesi gerekenler ve uzman önerileri.

İçindekiler

Sarılık Bulaşıcı Mıdır?
- Her Sarılık Bulaşıcı Mıdır?
Bulaşıcı Sarılık Türleri ve Bulaşma Yolları
Kaynaklar

Sarılık Bulaşıcı Mıdır?

Günümüzde Hepatit B olarak isimlendirilen, toplum genelinde sarılık, karaciğerde meydana gelen hayati risk taşıyan bir hastalıktır. Sarılık, karaciğer fonksiyonları çerçevesinde vücuttan arındırılması gerekli olan ‘billirubin’ isimli maddenin, vücuttan atılamaması sonucunda kişinin deri ve göz aklarında sarı renk oluşumu şeklinde özet bir tanımlamaya sahiptir. Sarılığın farklı türleri bulunduğu gibi oluşum nedenlerine göre değişkenlik göstermektedir. Bu doğrultuda da sarılığın bulaşıcı olup, olmadığının yanıtının alınabilmesi için öncelikli olarak mevcut sarılık türlerinin bilinmesi ve oluşum nedenlerine ilişkin olarak bilgi sahibi olunması gerekiyor. İleri seviyelerinde siroz ve karaciğer kanseri oluşumuna yol açabilir. Bu yüzden de sarılığın türlerinin her birinin ayrı ayrı incelenmesi gerekir. Kişilerde görülme nedenlerine bağlı olarak sarılık türleri;

Hemolitik sarılık (Pre-Hepatik),
Tıkanma sarılığı (Post-Hepatik),
Hepatoslüler sarılığı (Hepatik),
Yenidoğan sarılığı,

şeklindedir. Bu türlerin her birinin oluşum nedeni ve ortaya çıkardığı etkileri ile hastada yarattığı semptomları farklıdır. Aynı zamanda da her birinin etkileri ve riskleri de değişkenlik gösterirken, bulaşma durumu ve şekli de farklılıklar gösterebilmektedir. Pankreas kanserinin belirtileri/semptomları arasında sarılık yer alır.

Her Sarılık Bulaşıcı Mıdır?

Sarılığın her türünde bulaşıcı nitelik bulunmamaktadır. Bu yüzden sarılık bulaşıcı mı sorusu için doğrudan net ve tek bir yanıt verilebilmesi mümkün değildir. Ancak sarılığın bazı ‘mikroplar’ ile ortaya çıkan tipleri bulaşıcı etkiye sahiptir. Bulaşıcı sarılık yani tıp litaretüründe ‘Viral Hepatit’ olarak bilinen virüs olarak isimlendirilen mikroorganizmalar tarafından karaciğerde oluşturulan iltihaplanma hastalığıdır. Viral Hepatit hastalığını oluşturan mikroorganizmalar ışık mikrosbu ile dahi görülemeyecek boyutlarda iken A, B, C, D, E ve G şeklinde 6 farklı virüs tipi ile rahatsızlığı meydana getirir.

Viral hepatit haricindeki sarılıklarda bulaşıcı niteliği bulunmaz. Buna karşın, sarılık oluşumuna neden olan ana nedeninin yapılacak kontroller ile belirlenmesinden önce sarılık bulunan hastadaki sarılığın ‘bulaşıcı sarılık’ şeklinde değerlendirilmesi, sağlığın korunması ve bulaşma riskinin ortadan kaldırılması açısından çok önemlidir.

Bulaşıcı Sarılık Türleri ve Bulaşma Yolları

Bulaşıcı sarılığı oluşturan Viral Hepatit’in tiplerine göre bulaşma yolları birbirlerinden farklıdır.

Hepatit A (A Tipi) Virüsü Bulaşma Yolları

Hepatit A virüsü, büyük abdest yani dışkı ile dışarıya atılan mikrobun ‘ağız’ yolu ile başka kişilere bulaşması şeklinde bulaşıcı etkisini yerine getirir. Bu yüzden yemek hazırlığı öncesinde, yemek yemeden önce, tuvalete girildikten sonra, çiğ veya hazır gıdaları ellemeden önce el yıkama işlemini iyi bir şekilde gerçekleştirmek gerekmektedir.

Hepatit A tipinde belirtiler halsizlik, kas ve karın ağrıları, iştahsızlık, ateşlenme, göz beyazların da sararma, cilt sarılığı, idrar renginde koyulaşma ve dışkı renginde açılma şeklinde görülür.

Hepatit B ve C (B ve C Tipi) Virüsü Bulaşma Yolları

Hepatit B ve Hepatit C virüslerinin bulaşma yolları birbirlerine büyük benzerlik taşır. Her iki virüs tipi de uzun süreli sarılığa neden olduğu gibi son aşamasında siroz ve karaciğer kanseri oluşumuna yol açar. A tipi Hepatit’ e göre B ve C tiplerinin bulaşma yolları daha geniştir ve bu yüzden de dünya genelinde görülme oranları çok daha yüksektir. Buna göre B ve C tipi Hepatit bulaşma yolları arasında;

Doğum

Hamilelerin taşıyıcı ya da hasta olması durumunda doğum sırasında bebek annedeki Hepatit B veya C tipi virüs ile temas eder.

Kan

Kan nakli

1991 öncesi kan veya organ nakli yapılmış ve sarılık mikrobu olan kan yada kan ürünlerinin kullanımı.

Kan teması;

Günlük yaşantı içerisinde olağan şekilde kullanılan jilet, ustura, tıraş makinesi, makas ve diş fırçası gibi eşyaların ortak kullanımıyla bulaşabilir. Manikür ve pedikür malzemeleri, ‘Toplu Sünnet Şöleni’ gibi etkinliklerde kullanılan malzeme ve ekipmanlar ile bulaşabilir. Ayrıca ilaç ya da uyuşturucu enjektesi veya iğne batması kazası, mikroplu ekipmanlarla yapılan tedaviler ile de bulaşabilir.

Cinsel İlişki

Kontrolsüz şekilde gerçekleştirilen cinsel ilişkiler ile de B ve C tipi Hepatit bulaşması mümkündür.

Yeni Doğan Bebek Sarılığı Bulaşıcı mı?

Sarılık tiplerinden birisi olan bebeklerde görülen yeni doğan bebek sarılığı özellikle ebeveynler tarafından bulaşıcı olup, olmadığı konusunda endişe duyulabiliyor. Ancak sarılık hastalığında bulaşıcı tipte olan tek türün Viral Hepatit tipleri olmasından dolayı yeni doğan bebek sarılığı kesinlikle ‘bulaşıcı’ niteliğe sahip değildir.

Kaynaklar

Kullanıcı Yorumları ve Oyları

(Sizin oyunuz ilk olsun)

Yorum ekle