Yenidoğan Bebekte Sarılık Etkileri ve Kullanılan Tedaviler

Yenidoğan bebeklerde sıklıkla görülen ve neden ortaya çıktığına bağlı olarak etki ve riskleri değişken olan yenidoğan bebekte sarılık sorununa yönelik olarak uygulanan tedaviler ve bu tedavilerin etkileri.

Yeni Doğan Bebekte Sarılık Nasıl Geçer?

Yeni doğan bebekte sarılık sorunu, doğumun ardından ilk 24 saatlik periyotun sonunda 2. günden başlayarak 10. güne kadar ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden ebeveynlerin bebekte sarılık belirtileri oluşumunu tespit etmeleri durumunda yeni doğan bebekte sarılığın birden fazla tipi ve bu tiplerin farklı risk gruplarının bulunması nedeni ile mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Yeni doğan bebeklerde yüksek oranla görülen sarılık hastalığı, 3 farklı nedenden kaynaklı olarak görülebilir. Bu kaynaklar sarılığın tedavi sürecinin değişiklik göstermesine neden olur.

Yeni Doğan Bebek Sarılığı Kaç Günde Geçer?

Yeni doğan bebek sarılığı hastalığının geçiş süreleri, sarılığın oluşmasına neden olan etkenlere göre değişiklik gösterir. Tıpkı sarılığın belirtilerinin ortaya çıkmasında her sarılık nedenine göre farklı süreler söz konusu olduğu gibi sarılığın geçmesi noktasında da farklı zaman dilimleri söz konusu olur. Bu doğrultuda nedenlerine göre bebeklerdeki sarılık hastalığının geçiş süreleri;

• Normal Fizyolojik Sarılık Ne Zaman Geçer

Doğumdan sonra ilk 24 saatin sonunda 2. veya 3. gün belirtileri görülmeye başlanan bu sarılık tipi, yaygın olarak görülür. Genellikle karaciğerin henüz olgunlaşmamış olmasından, işlevlerini gerçekleştirememesi sebebi ile oluşur. Bebeklerde fizyolojik sarılık hastalığı, genel olarak 1 ila 2 hafta içerinde geçer.

• Anne Sütü Alımının Yetersiz Olmasından Dolayı Sarılık Ne Zaman Geçer

Bebeğin anne sütü alımını yetersiz düzeyde yapması nedeniyle görülebilen bu sarılık tipi, normal sarılığa göre biraz daha şiddetli geçerken, tedavisi hastanede tedavi altına alınan bebeğin sarılık tedavisine verdiği yanıtlara göre değişkenlik gösterir. Bu yüzden bu tip sarılık hastalığının kaç günde geçeceğine ilişkin net bir süre belirtilmesi doğru bir yaklaşım olmaz.

• Anne Sütünden Kaynaklı Sarılık Ne Zaman Geçer

Anne sütüyle bebeğe geçen maddenin, bebeklerde billirubin birikiminin yükselmesine neden olması ile ortaya çıkan bu sarılık tipinde belirtiler 4 ila 7. güne kadar ortaya çıkar. Anne sütünden kaynaklı yeni doğan bebekte sarılık 3 ila 10 hafta içerisinde geçmektedir. Çok nadir durumlar haricinde zararsız olması nedeni ile tedavi uygulanmaz.

• Kan Grubu Uyuşmazlığına Bağlı Sarılık Ne Zaman Geçer

Anne ve bebek arasındaki kan uyuşmazlığından kaynaklı olarak ortaya çıkan sarılık, en şiddetli tipi oluşturur. Çok riskli etkileri bulunan bu sarılık tipi ‘RH uyuşmazlığı’ ve ‘ABO uyuşmazlığı’ olarak 2 farklı tipte meydana gelir. Her iki tipte de şiddetinin çok yüksek olması vakalarda tedavi sürecinin belirsiz olmasına neden olur.

Yeni Doğan Bebek Tedavi Yöntemleri

Yeni doğan bebekte sarılığın görülmesi genel olarak normaldir ve ortaya çıkan nedenine bağlı olarak 2 veya 3 hafta içerisinde düzelme gösterir. Ancak söz konusu sürecin doktor tarafından takip altında tutulması bebek sağlığının korunması açısından çok önemlidir. Kendiliğinden geçişi söz konusu olmayan sarılıkta ise bebeklere yönelik olarak hastanede çeşitli tedavi uygulamalarının gerçekleştirilmesi gerekliliği söz konusu olur. Buna göre şiddeti ve hayati riski yüksek olan vakalarda, kullanılan 2 farklı etkili tedavi yöntemi bulunur. Bu tedavi yöntemleri;

• Fototerapi tedavisi,
• Kan Değişimi tedavisi,
• Farmakolojik tedavi,

şeklindedir.

Fototerapi Tedavisi

Bu tedavi yöntemi bebekte yüksek seviyeye ulaşmış billirubin maddesinin seviyesinin indirilerek, beyinde hasar oluşturmasını engellemektedir. Fototerapi tedavisinin uygulanışında bebekler özel bir ortam içerisine alınarak, burada özel lambalar vasıtası ile ‘fototerapi’ olarak isimlendirilen ışık tedavisi gerçekleştirilir. Söz konusu özel ışık bebekte biriken yüksek miktardaki billirubin maddesinin, suyla emilimini kolaylaştırarak, vücuttan atılmasını sağlar.

Fototerapi tedavisi bebekler açısından herhangi bir zarar oluşturmasa da ışıkların doğrudan göze temasını önlemek üzere gözleri bağlanır. Ayrıca bazı hallerde;

• Ciltte kırmızı döküntü,
• Bronzlaşma,
• Sık ve sulu dışkılama,

gibi yan etkiler görülebilmesi söz konusu olur. Tedavi uygulamalarında çocuğu iyi beslenmesi, billirubinin dışkı ile atıldığından çok önemlidir. Ayrıca tedavi sürecinde sürekli kan kontrolü ile billirubin seviyesi kontrol edilirken, tedavi süreci sonunda 1-2 gün kadar yeniden artışa karşı doktor gözetiminde tutulur.

Kan Değişimi Tedavisi

Kan uyuşmazlığından kaynaklı olarak bebekte artan billirubin maddesi durumu söz konusu olduğunda kan değişimi tedavisi uygulanır. Söz konusu kan değişimi uygulamaları bebeğin göbek damarları kullanılarak, gerçekleştirilir.

Önemli Not: Kan değişimi tedavisi uygulanacak yeni doğan bebeklerde, tedavi uygulaması öncesinde tıpkı diğer cerrahi operasyon tiplerinde olduğu gibi standart ‘prosedür’ gereğince ebeveynlerinden veya vasilerinden tedaviye onay verdiklerine dair bir izin kağıdı alınır. Ancak böyle bir iznin alınması tedirginlik oluşturmamalıdır. Çünkü bu tedavi uygulaması çok düşük seviyelerde riskler taşır.

Farmakolojik Tedavi

Farmakolojik tedavi yöntemi, ‘Hiperbilirubinemi’ tedavisi için uygulanmamaktadır. ‘IVIG’ tedavisi haricinde yeni doğan bebeklerdeki sarlık için farmakolojik tedavi uygulamaları gerçekleştirilmez.

Kaynaklar

• http://www.samiulus.gov.tr/Upload/files/yenidogansarilik.PDF
  
• http://www.acibademhemsirelik.com/e-dergi/106/docs/makale-1.pdf
  
• https://www.schn.health.nsw.gov.au/files/factsheets/jaundice_in_newborn_babies-tr.pdf
  
• http://www.selcuktipdergisi.org/files/SUTD-520..pdf
  
• http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/tez/pdf/cocuk_sagligi/dr_emel_kabakoglu_unsur.pdf

Kullanıcı Yorumları ve Oyları

(Sizin oyunuz ilk olsun)

Loading...