Yeni Doğan Bebekte Sarılık ve Normal Billirubin Değerleri
Yeni doğan bebeklerde sıklıkla görülen sarılık oluşumuna neden olan billirubin maddesinin normal ve yüksek değer karşılaştırmalarıyla riskli değer etkilerine ilişkin kapsamlı açıklamalar.
İçindekiler
Yeni Doğan Bebekte Sarılık Normal Değerleri
Yeni doğan bebeğin vücudundaki billirubin seviyesindeki artış sonucunda ‘sarılık’ durumu meydana gelir. Söz konusu billirubinin artışı durumunda da yani ‘hiperbillirubinemi’ durumunun oluşmasına sebebiyet verir. Yeni doğan bebeklerde görülen bu söz konusu duruma ilişkin olarak bilimsel şekilde belirtilen normal billirubin seviyesinin yani serum total billirubin (STB) seviyesinin 5 mg/dl altında olması gerekir. STB seviyesinin 5 mg/dl üzerine çıkması durumunda ‘sarılık’ sorunu oluşur.
Yeni Doğan Sarılığı Değerleri ve Belirtileri
Sarılık oluşumuna ilişkin olarak yenidoğan oluşturulan tıbbi tablo grafiklerine göre bebeğin vücudundaki billirubin oran ve değerindeki değişkenlere göre hangi etkiler gösterdiği görülebilmektedir. Buna göre bebekte ilk haftada görülebilen sarılığa neden olan billirubin ve değer artışına göre bebeğin vücudundaki etkileri;
Billurubin değeri(mg/dl) | Etkisi |
5-8 | baş ve boyun bölgesinde sarılık oluşumu |
8-10 | gövde üst kısmında sarılık oluşumu |
10-13 | gövde alt kısmında sarılık oluşumu |
13-16 | kol ve bacaklarda sarılık oluşumu |
>20 | eller ve ayaklarda sarılık oluşumu |
meydana gelecek, şekilde olur.
Yeni Doğan Bebek Sarılık Değerleri
Yeni doğan bebekte görülen sarılık oluşumunun ana kaynağı olan vücuttaki billirubin oranın artışı, söz konusu değerlerin artışının yaşanmasına neden olan ‘ana neden’ hususuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bununla birlikte etkileri de farklı olabilir. Bu doğrultuda da fizyolojik ve patolojik sarılık olarak 2 ana kategori altında billirubin değer seviyelerine ilişkin değerlendirilmelerde bulunur.
- Fizyolojik Sarılığın Billirubin Değeri
Fizyolojik sarılık durumunun meydana geldiği bebeğin vücudundaki billirubin seviyesinin, normal total serum billirubini (TSB) seviyelerinin altında olmasıyla oluşur. Buna göre bebekte meydana gelen sarılık durumundaki billirubin değerlerinin 5mg/dl altında olması gerekir.
- Patolojik Sarılığın Billirubin Değerleri
Patolojk sarılık durumunun meydana geldiği bebek vücudunda mevcut olan billirubin değerinin term bebekler için >12mg/dl değerinde olması gerekir. Bunun haricinde doğrudan billirubin değerinin 2 mg/dl üstünde olması, günlük billirubin artışının 5 mg/dl seviyesinde fazla olması ve saatlik bazdaki artışın anemi bulunan bebeklerde >0.5 mg/dl, normal bebeklerde >1 mg/dl olması gerekmektedir.
Fototerapi Tedavisi Bilirubin Seviyesi Sınırları
Bebeklerdeki sarılığın meydana gelmesi durumunda uygulanabilen tedavilerden bir tanesi olan fototerapi tedavisinin uygulanması için bebeğin doğumunun normal zamanda olup, olmadığı, kilosu ve hastalığı bulunup, bulunmadığına bakılır. Buna göre;
Zamanında Doğan Bebekte Fototerapi Bilirubin Sınırı
Zamanında doğan bebeklerde kilo ve hastalık bulunup, bulunmaması da sınırın belirlenmesinde etkili olur. Buna göre bilirubin seviyesi çizelgesi çerçevesinde;
- 25-48 saatlik bebeklerde; bilirubin değeri >12 mg/dl ile alt sınır, 15 mg/dl ile üst sınır,
- 49-72 saatlik bebeklerde; bilirubin değeri >15 mg/dl ile alt sınır, 18 mg/dl ile üst sınır,
- 72 saatlik ve üzeri bebeklerde; >18 mg/dl ile alt sınır, 20 mg/dl ile üst sınır,
- Başka hastalığı olan bebeklerde; >13 mg/dl ile alt sınır,
belirlenir.
Kilosu düşük bebeklerde fototerapi bilirubin seviyesi çizelgesi çerçevesinde ise;
Bebek kilosu(Gram) | Değeri(mg/dl) |
2500 | 12-15 |
1500-2500 | 10-15 |
1000-1500 | 7-10 |
500-1000 | 5-7 |
fototerapi tedavi sınırları uygulanır.
Erken Doğan Bebekte Fototerapi Bilirubin Değeri Tablosu
- 28 hafta ve altı; 5 mg/dl ile 6 mg/dl aralığında,
- 28 hafta ile 29 hafta aralığında; 6 mg/dl ile 8 mg/dl aralığında,
- 30 hafta ile 31 hafta aralığında; 8 mg/dl ile 10 mg/dl aralığında,
- 31 hafta ile 32 hafta aralığında; 10 mg/dl ile 12 mg/dl aralığında,
- 34 haftada; 12 mg/dl ile 14 mg/dl aralığında,
şeklindedir.
Kan Değişiminde Bilirubin Değeri Tablosu ve Testi
Sarılık durumunun etkili tedavisini oluşturan kan değişiminde;
Kord kanının hemoglobinin >12 gr/dl ve TSB >4 mg/dl, TSB artış hızı ilk 6 saatte >0.5 mg/dl ve sonraki 18 saatlik periyotta 1 mg/dl üzerindeyse kan değişimi uygulanır. Eğer bebekte;
- Diabetik anne çocuğu,
- Asfiktik doğum,
- Hipoalbüminemi,
- Uzamış hipoksi,
- Menenjit,
- Asidoz,
- Sepsis,
- Hipotermi,
- Hipoglisemi,
bulunuyor ise kan değişimi, söz konusu mevcut değerlerin 2 mg/dl altında olur.
Kaynaklar
- https://cms.inonu.edu.tr/uploads/contentfile/569/files/halime%20dağgez%20tez.pdf
- http://www.annevebebek.org/pdf/yenidogan_sariliklari.pdf
- http://www.neonatology.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/sarilik.pdf
- http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/tez/pdf/aile_hekimligi/dr_aysenur_kavlu.pdf
- http://www.acibademhemsirelik.com/e-dergi/106/docs/makale-1.pdf