Karaciğerde Kitle Nedenleri, Belirtileri, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri
Karaciğerde meydana gelen ve hücrelerdeki anormallikten kaynaklanan kitle oluşumunun çeşitli nedenleri vardır. Karaciğer kitlesi belirtileri; hastalığın türüne göre değişkenlik gösterir. Uygulanabilecek çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur.
İçindekiler
Karaciğerde Kitle
Karaciğerde kitle; tümör veya lezyon olarak da adlandırılan karaciğerde meydana gelen anormal hücreler grubuna verilen isimdir. Karaciğerde kitle oluşması durumunda karaciğer; safra üretimini sağlayarak sindirime yardımcı olmak, vücuttaki yağ ve proteini düzenlemek, kanın temizlenmesini sağlamak ve kanın pıhtılaşmasını önlemek gibi hayati görevlerini yerine getiremez.
Karşılaşılan karaciğer kitlesi vakalarının büyük bir bölümü benign karaciğer lezyonları şeklindedir. Tıptaki benign kelimesinin dilimizdeki karşılığı kanserli olmayan veya iyi huylu anlamına gelmektedir. Bu tür kitleler; başka bölgelere sıçrama anlamına gelen karaciğer metastazına neden olmazlar, büyük bir sağlık problemine neden olmazlar ve genellikle alındıktan sonra tekrar ortaya çıkmazlar. İyi huylu karaciğer kitleleri olabileceği gibi kötü huylu olarak da adlandırılan ve kansere neden olan karaciğer kitleleri de olabilir.
Karaciğerde Kitle Nedenleri
Karaciğerinde kitle olduğu haberini öğrenen hastaların ilk aklına gelen soruların başında; bu safra kesesi ve karaciğeri etkileyen kitlenin görülmesi nedenlerinin neler olduğudur. Bu sorulara cevap verebilmek amacıyla; karaciğerlerinde kitle olan hastalar incelendiğinde belirlenen nedenleri sayacağız ancak bu nedenlerin herhangi biri olmadan da karaciğerde kitle oluşumu gerçekleşen hastalar mevcuttur. Hepatit B veya Hepatit C teşhisi koyulan hastaların birçoğunda karaciğerdeki kitlenin sebebi bu hastalıklardır.
Ayrıca; siroz ve hemokromatozis gibi hastalıklar da bu hastalığı tetikleyen durumlardandır.
Karaciğerde Kitle Belirtileri
İyi huylu karaciğer kitleleri çok büyük boyutlara ulaşmadığı sürece herhangi bir belirti göstermeyebilirler. Bir çok vakada iyi huylu karaciğer lezyonlarının varlığı; başka bir hastalık sebebiyle çekilen ultrason görüntülerinden anlaşılmıştır. Bununla birlikte karaciğerdeki kitlenin türüne göre değişkenlik gösteren bir takım belirtileri de vardır. Bunlar:
- Mide bulantısı
- Kusma
- Kilo kaybı
- Cilt ve gözlerde sarılık
- Karında şişkinlik ve ağrı
- Ateş
- Sürekli yorgunluk hissi
Karaciğer Kitlelerinin Teşhisi
Karaciğerde kitle belirtileriyle karşılaşılması durumunda gidilen uzman doktor; lezyon hakkında şüphelenirse sayacağımız testlerden bir veya bir kaçını uygulayarak emin olmak isteyecektir.
Kan Testleri
Karaciğerde herhangi bir tür hepatit hastalığı olup olmadığını test etmek için ve karaciğerlerin ne kadar sağlıklı çalıştığını görebilmek için kan testleri yapılabilir. Ayrıca belirli proteinlerin kandaki değerlerine bakmak için de testler uygulanabilir. Kandaki alfa-fetoprotein (AFP) seviyesinin yüksek olması kötü huylu bir karaciğer kitlesinin habercisi olabilir.
Görüntüleme Testleri
Karaciğerdeki lezyonların karaciğerin tam olarak neresinde ve ne kadar büyüklükte olduğunu görebilmek için bir takım görüntüleme testleri yapılabilir. MR veya bilgisayarlı tomografi (CT) aracılığıyla elde edilen görüntüler incelenerek teşhis edilmeye çalışılır. Ayrıca gerek duyulursa karaciğeri daha net şekilde gösterecek olan PET taraması da istenebilir.
Biyopsi
Karaciğerdeki kitlenin incelenmesi, uygulanacak tedavinin belirlenebilmesi amacıyla karaciğerdeki lezyondan küçük bir parça alınması işlemidir.
Karaciğerde Kitle Tedavisi
Karaciğerdeki kitlelerin tedavisinde kullanılan yöntem; kitlenin iyi huylu ya da kötü huylu olmasıyla bağlantılı olarak değişkenlik gösterecektir. Karaciğer lezyonu iyi huylu ise doktorlar tarafından ameliyatla çıkarılması kararlaştırılabilir. İyi huyludan kasıt; kanserli olmayan ve diğer organlara yayılma eğiliminde olmayan tümörlerdir. Bu tür iyi huylu kitleler genel olarak büyüme eğilimindedirler. Bu nedenle ameliyatla alınması kararlaştırılır.
Karaciğerdeki kitle veya lezyon kanserli ise yani kötü huylu ise iyi huylu tümörler gibi ameliyatla alınması her zaman mümkün olmayabilir. Kötü huylu karaciğer kitleleri; ameliyatla alındıktan sonra tekrar ortaya çıkması, çekilen röntgen filmlerinde sınırlarının tam olarak belirlenememesi, karaciğer metastazı denilen diğer organlara sıçrama durumu söz konusu olması gibi nedenlerden dolayı ameliyatla alınması öncelikli olarak tercih edilmez. Karaciğerdeki kitle kötü huylu ise yani kanserli ise cerrahi müdahale yerine birazdan bahsedeceğimiz tedavi yöntemleri öncelikli olarak kullanılır.
Kemoterapi
Kemoterapi; kanserli karaciğer hücrelerini öldürmek için tasarlanmış olan ve güçlü ilaçların bir karışımı olarak hazırlanan tedavi yöntemidir. Karaciğer lezyonları tedavisinde en yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemidir. Kemoterapinin tam olarak etkisini gösterebilmesi için; uzman doktorların belirlediği aralıklarla düzenli olarak uygulanmalıdır.
Kemoembolizasyon (TAKE)
Tam ismi transarteryel kemoembolizasyon olan bu teknikte; kemoterapi gibi kanser öldürücü ilaçlar doğrudan ilaç olarak vücuda verilmez. Kemoembolizasyon tekniğine kemoterapinin doğrudan karaciğerdeki kitleyi hedef alan türü diyebiliriz. Karaciğere kan taşıyan artere enjekte edilen ilaç karaciğerdeki kitleye ulaşarak kanser hücrelerinin büyümek için ihtiyaç duyduğu oksijeni almasını engeller.
Kemoembolizsayon yöntemi kemoterapiden daha az yan etkiye neden olur. Bu sebeple uzmanların ilk başvurduğu yöntemdir.
Radyofrekans ablasyonu (RFA)
Radyofrekans ablasyonu tekniği karaciğer kitlesine neden olan lezyonların küçük olması durumunda uygulanabilir. Radyofrekans; elektrik enerjisinin ısı oluşturmak için kullanılması anlamına gelir. Ablasyon ise bir bölgenin ya da organın tahribi anlamına gelir. Kelimelerin anlamı incelendiğinde radyofrekans ablasyonu; elektrik dalgalarının karaciğer üzerinde kitleye ısı olarak kullanılarak yakılması işlemidir. Radyofrekans ablasyonu oldukça yeni bir tedavi yöntemidir.