Bebeklerde Sarılık Nasıl Geçer? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Yeni doğan bebeklerde sarılık görülmesi son derece doğaldır. İlk iki hafta sarılık durumunun görülmesinden dolayı herhangi bir tedavi uygulanmaz. Uzamış sarılık tehlike yaratabilir.
Sarılık hastalığı insan hayatının ilk iki haftasında hastaneye yatışa sebep olan bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Yeni doğan bebeklerde sarılık görülmesi son derece doğal bir durumdur. Genellikle bilirubin birikmesi sebebi ile gerçekleşir be ilk iki hafta içerisinde de iyileşir. Bebeklerde oluşan sarılığın bebeğin baş ve boyun kısmından başlayarak ayak uçlarına kadar ulaşabileceği bilinmektedir. Doktorlar, yeni doğan bebeklerde oluşan sarılığı son derece normal karşılarlar.
İçindekiler
Bebeklerde Oluşan Sarılık Tedavisi
Zamanında doğan bebeklerin %60’ında ve zamanından erken doğan bebeklerin yaklaşık olarak %80’inde sarılık görülmektedir.
Sarılık durumunda bebeğin emzirilmesi ve iyi beslenmesi gerekir. Genellikle zayıf doğmuş olan bebeklerde de görülen bu durum zaman zaman bebeğin kilo kaybetmesine de sebep olmaktadır. Sarılık geçiren bebekler ilk birkaç gün hastanede kalırlar. Daha sonrasında hem anne hem de bebek doğum sonrası kendilerini toparladıktan sonra hastaneden ayrılabilirler. Sarılık geçiren bebek erken doğum ile Dünya’ya gelmiş ise hastanede daha uzun süre kalınması ve bebeğin küveze alınması gerekebilir.
Bebekler ilk doğdukları haftadan itibaren sarılık geçirebilirler. İyi bakıldığı takdirde iki hafta içerisinde sarılık geçecektir. Maksimum 30 gün içerisinde geçmeyen sarılık, uzamış sarılık olarak adlandırılır ve bebek için risk teşkil edebilir. Dolayısı ile bir aydan uzun süren sarılık için mutlaka doktor ile görüşmek ve gerekli testleri yaptırmak gerekir. Bebeklerin bağışıklıkları zayıf olduğundan dolayı hiç bir şey şansa bırakılmamalıdır ve tüm gerekli testler yapılmalıdır.
Prematüre Bebeklerde Sarılığın Geçmesi İçin Ne Yapılır?
Prematüre bebekler yani erken doğan bebeklerde sarılık riski çok daha yüksektir. Bu tip durumlarda bebeğin küveze alınması ile çok sık karşılaşılmaktadır. Erken doğan ve sarılık geçiren bebeklerin çok iyi beslenmeleri gerekir. Bol bol anne sütüne ihtiyaç duyulur. Erken doğan bebekler genellikle normal kilonun altında doğarlar. Bu durum da bebeğin gücü ve bağışıklık sistemi konusunda risk taşıyabilir. Bu sebeple erken doğan bebeklerden anne sütünün kesinlikle kesilmemesi ve bebeğin devamlı olarak kontrol altında tutulması gerekir. Erken doğan bebeklerdeki sarılığın ilk bir ay içerisinde geçmesi gerekir. Aksi takdirde sarılığa sebebiyet verebilecek başka bir durum olduğundan şüphelenilir ve çeşitli testler uygulanır.
Bebeklerde Sarılık Tedavisi
Bebeklerde ilk 1 ay boyunca yaşanan sarılığa herhangi bir müdahale de bulunulmaz. İlk bir ay boyunca bebeğin sürekli kontrol altında olması ve iyi beslenmesi gerekir. Bir ayı geçen sarılıklar için çeşitli testler uygulanır. Bu testlerde bebekten kan örneği alınır. Yapılan testler sonucunda sarılığın asıl sebebi belirlenir ve bu tanıya yönelik bir tedavi yöntemi uygulanır.
Uzamış sarılığın sebebi bebekteki karaciğer problemleri olabilir. Aynı zamanda çeşitli sendromlar da bebeklerde sarılığın uzamasına sebep olabilir. Bu tip durumlara uzamış sarılığın son derece önemli bir ön belirti olduğu söylenebilir. Aynız zamanda anne sütü de bebekte sarılığa sebep olabilmektedir. Bu tip durumlarda bebek emzirilmeye devam eder. Anne sütünün sebep olduğu sarılık, bebek için herhangi bir risk taşımamaktadır. Uzamış sarılıklarda en etkili yöntem fototerapi olarak bilinmektedir. Halk arasında kullanılan bir diğer yöntem ise bebeğe şekerli su içirilmesidir ki bu tıpta çok da tavsiye edilmez.
Fototerapi Nedir?
Fototerapi, özel bir ışın tedavisidir. Bu tedavi sarılık geçiren bebeklerde en etkili tedavi yöntemidir. Bebek, mavi ışınlar veren bir cihazın içerisine yatırılır. Bebek bu cihazın içerisinde en az 8 saat bekletilir. Anne bu süreç içerisinde bebeği besleyebilir. Işınların bebeğe herhangi bir zararı yoktur. Maksimum bir hafta içerisinde bebeğin iyileşmesi gerçekleşir. Fototerapi genellikle işe yaradığından dolayı farklı bir tedaviye gerek kalmaz. Fototerapi, bir çok hastanede uygulanabilir. Tedavinin ayrı bir ücreti olduğu unutulmamalıdır. Dolayısı ile bu tedavi yapılmadan önce ebeveynlerin tedavi maliyetini de öğrenmeleri gerekir. Tedavi süresinde bebeğin gözleri bir bant ile kapatılır ve bu bant sayesinde bebeğin gözleri ışınlardan zarar görmez. Birçok ebeveyn bebeğin bu tedavi esnasında acı çekip çekmediğini merak eder. Bebek tedavi esnasında herhangi bir acı çekmez ve ağrıya maruz bırakılmaz.
Şekerli Su Tedavi
Bebeklerde sarılığın geçmesi için şekerli su tedavisi uygulanmaktadır. Bu tedavi yöntemi doktorlar tarafından geliştirilmemiştir. Bu sebeple güvenilirliği azdır. Evde uygulanan bu tedavi yöntemi bebeğe her gün birkaç çay kaşığı şekerli su içirilerek gerçekleştirilir. Şekerli su tedavisi doktorlar tarafından çok tavsiye edilmemektedir. Fakat halk arasında uygulanan bu yöntemin bir çok bebekte işe yaradığı da görülmüştür. Bebekte sarılığa sebep olan durum herhangi bir hastalığa dayanmıyor ise bu tedavi yöntemi sarılığın geçmesinde oldukça etkili olmaktadır. Fakat bu yöntemi uygulayan pek çok birey bir yandan da bir bebeğe erken yaşta şeker yüklemesi yapılmasının ne kadar doğru olduğunu da düşünmelidir.
Kaynaklar
- https://www.newbornwhocc.org/2014_pdf/Neonatal%20Jaundice%202014.pdf
- http://medind.nic.in/ibv/t10/i5/ibvt10i5p396.pdf
- https://www.nice.org.uk/guidance/cg98/evidence/full-guideline-pdf-245411821