Siroz Hastalığı Oluşumu ve Hastalığın Gelişim Evreleri
Karaciğerde meydana gelen siroz hastalığının oluşumu ve gelişimi ile birlikte hastalığın aşamaları (evreleri) ile ilgili olarak kapsamlı belirtilerinin özellikleri ve tedavilerine ilişkin açıklamalar.
İçindekiler
Siroz Hastalığı Oluşumu
Hayati risk taşıyan ve modern tıbbın ölümcü ilk 10 hastalık arasında gösterdiği karaciğer sirozu hastalığı, farklı sebeplere bağlı olacak şekilde kronik karaciğer hastalıklarının neticesi olarak ortaya çıkar. Söz konusu karaciğer sirozu oluşumu yaşandığında, oluşumuna yol açan etyolojiye bağlı diğer kronik karaciğer hastalıklarının etki ve belirtileri geri planda kalır ve daha çok siroz belirti ve etkileri klinik olarak öne çıkar.
Karaciğer kronik hastalıklarında, karaciğer sirozuna ulaşılması söz konusu hastalığın sebebine ve hastadan hastaya göre değişiklik gösterir. Bu durumda karaciğer hastalıklarının siroza dönüşme süre ve etkilerinde değişikliğe neden olur.
Siroz hastalığının ortaya çıkışı ve gelişimi pek çok farklı nedene bağlı olabilir. Bu gelişim süreci ise nedeni kanıtlanmış ve nedeni kanıtlanamamış niteliklerdeki hastalıklardan kaynaklı olarak gerçekleşir. Bunun yanı sıra günümüz modern tıp alanındaki araştırmalara göre siroz hastalığının görülme oranları ve görülme nedenleri arasında ülkeden ülkeye göre önemli değişiklikler söz konusu oluyor. Türkiye’ de genel olarak görülme nedeni olarak, viral hepatitler olurken, ilk sırada Hepatit B 50% ila 65% aralığıyla bulunur.
Siroz Evreleri
Karaciğer siroz hastalığının aşamaları 4 grupta değerlendirilir. Siroz oluşumunun meydana gelmesiyle birlikte ilk evre, ikinci evre, üçüncü evre ve dördüncü evre olarak 4 aşamadan geçer. En riskli ve en ciddi belirtilerin yaşandığı evre ise dördüncü yani son evredir. Sirozun her evresinin belirtileri, sirozun nasıl geliştiğine ilişkin olarak, ayrıntılı bilgi sağlar.
Hastalık evreleri ilerledikçe, hastada görülen klinik problemler çok daha ciddi seviyelere ulaşabilir.
İlk Evre Belirtileri
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- İmpotans
- Libido kaybı
- Yüksek ateş
- Bulantı
- Huzursuzluk
şeklinde belirtiler görülür
İkinci Evre Belirtileri
Bu aşama iltihaplanma ile doğrudan karakterize edilir. Aynı zamanda da meydana gelen karaciğer dokusundaki değişimler, kalıcı nitelik taşır. Karaciğerin bir bölümünün henüz sağlam olması dolayısı ile hastalığın belirleyici nitelikteki bir semptomu oluşmayacağından, hastalığın gelişim gizli olarak devam eder.
Üçüncü Evre Belirtileri
- Erkeklerde kıllanma azalması, jinokomasti yani memelerde büyüme,
- Cinsel isteksizlik ve fonksiyon sorunları,
- Küçük parmakta çekilme,
- Gözlerde sararma,
- Parotis bezinde şişme,
- Dudakta çatlamalar,
- Yanaklarda kas yitirilmesi,
- Ciltte küçük kırmızı lekeler,
şeklinde belirtiler görülür.
Dördüncü (Son) Evre Belirti ve Etkileri
- Hastanın bacaklarında ödem,
- Karnında şişlik,
- Varis,
- Elemoroit oluşumu,
- Akut böbrek hasarı,
- Karaciğer koması,
- Nefes kokusu problemi,
- Ellerde titreme,
- Koma,
şeklinde belirti ve etkiler görülür. Bu aşamada meydana gelen koma durumu 100% oranında vefat durumu ile sonuçlanır. Ayrıca siroz hastalığının son evresine gelmiş olan hastaların, zaten hastalığın genel yapısı itibari ile herhangi bir tedavi uygulanması söz konusu olamaz iken, bu evrede karaciğer nakli kesinlikle şarttır. Uygun donör bulunması, hastanın uygun koşullara sahip olması gibi pek çok etken devreye girdiğinden bu evrede karaciğer nakli oldukça düşük yüzdeli olarak gerçekleştirilir.
Karaciğer sirozu evreleri 2 gruba ayrılır. İlk evre ve ikinci evre kompense evre olarak değerlendirilirken, üçüncü ve dördüncü yani son evre için dekompense evre değerlendirmesi yapılır.
Karaciğer Koması
Karaciğer koması olarak tabir edilen durum, siroz hastalığının en önemli komplikasyonlarının başında gelir. Ayrıca karaciğer koması içinde evreler bulunur. İlk evrede hastanın uykuya eğilim meydana gelir, gece ve gündüz ritminde bozulma yaşanır. Biraz daha ilerleyen aşamalarda ise zaman ve mekan olgularının yitirilmesi söz konusu olur.
Karaciğer koması ikinci evresinde ise hastada, ilk evrede görülen uyku hali daha da baskın bir duruma gelir. Sürekli uyur ve uyandırıldığında kendisine gelirken, çok basit yetilerini yerine getirebilmekte güçlük yaşar. Süreç ve gelişim ilerlemeye devam ettikçe, hastada meydana gelen uyku hali daha da baskın ve ağır bir hale gelir. Karaciğer koması son aşamasında ise hasta derin komaya girer. Derin koma halinde olan hastanın ağrı ve etkenlere tepki vermesi söz konusu olamaz.
Hastanın koma haline doğru eğilim gösterdiğini belirten önemli etkenlerde söz konusudur. Buna göre hastanın koma durumuna doğru gittiğini gösteren etkenler arasında fetor hepaticus yani kötü ağız kokusu, ellerde titreme şeklindedir. Bu aşamalarda mutlaka hastanın durum incelemelerine dikkat edilmesi gerekir.
Kaynaklar
- http://www.guncel.tgv.org.tr/journal/67/pdf/100484.pdf
- http://www.ctf.edu.tr/STEk/pdfs/28/2810SO.pdf
- http://194.27.141.99/dosya-depo/stek/pdfs/58/5808.pdf
- http://tipedu.cumhuriyet.edu.tr/Donem3/KomiteIVGastrointestinalveHematopoetikSistemler/Dahiliye/AbdulkerimYILMAZ/Siroz.ppt
- http://www.ctf.istanbul.edu.tr/stek/pdfs/28/2809AS.pdf