Siroz Başlangıcı, Nedenleri ve Siroz İlk Tedavisi
Vücudun en öneli rejenerasyon organı karaciğerde görülen rahatsızlıklardan olan ve ölümcül risk taşıyan sirozun başlangıç dönemine ilişkin belirtiler ve uygulanacak tedaviler ile oluşumuna yol açan faktörler.
İçindekiler
Karaciğerde Siroz Başlangıcı
Karaciğer sirozu, viral hepatit ve alkol gibi etkenler başta olacak şekilde, pek çok farklı etkenin meydana getirdiği parenkim hasarı, fibroz ve nodül oluşumu ile beraber, lobüler ve vasküler yapının bozulması ile karakterize, geri dönüşümü olmayan diffuz bir kronik karaciğer hastalığı olarak tanımlanır. Sirozun etyolojisi her ne olursa olsun ortaya çıkacak morfoloji tablosunda sonuçta değişme söz konusu olmaz. Karaciğer sirozunun prevalansı yani nedenleri genel olarak yüksek miktardaki alkol tüketimi, viral enfeksiyon sıklığı ve hastalıklar gibi çeşitli etkenlere bağlıdır. Sirozun görülme sıklığı ise 10.000′ de 2 ila 3 oranındadır.
Siroz 4 evreden oluşur. Bu evrelerin ilk ve ikinci evresi kompense evre olarak, üçüncü ve son evre ise dekompense evre olarak değerlendirilir. Kompense siroz hastalarında tanı standart muayene ve laboratuvar değerlendirmeleri veya farklı sebepler ile gerçekleştirilen laparotomi sırasında konulabilir. Biyokimyasal değerlendirmeler tamamen normal olabileceği gibi GGT ve transaminaz seviyelerinde hafif artışlar meydana gelebilir. Hastaların bir bölümünde vefatın başka bir nedenden kaynaklı olarak meydana gelmesi durumunda vefat edene dek kompense sürer. Diğer hastalarda ise ay veya yıl gibi süreler içerisinde ikinci dönem olan dekompense dönemine giriş yapar. Siroz hastalığı geri döndürülmesi mümkün olmayan ve tedavi edilir bir hastalıktır.
Siroz Başlangıcı Belirtileri
Başlangıç evrede klinik olarak etkiler daha düşük seviyede görülür. Bu durumda tanı konması açısından da ciddi bir problem teşkil eder. Başlangıç evresinde görülen siroz belirtileri ise;
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Bulantı ve istifra
- Kilo kaybı
- Kaşıntı
- Artan kanam ve çürükler
- Karında sıvı birikimi
Siroz Nedenleri
Modern tıp litaretüründe karaciğer sirozu hastalığı, öldürücü etkiye sahip olan ilk 10 hastalıktan birisidir. Siroz oluşumuna neden olabilecek birden fazla etken bulunur. Siroz hastalığının oluşumunda ağırlıklı olarak alkol tüketimi ana nedenlerden birisi olarak görülür. Bu hastalıkta belirtileri ve nedenleri arasında gösterilen etmenlerin nedenleri kanıtlanmış ve kanıtlanmamış olarak ikiye ayrım uygulanır. Buna göre;
Nedeni Kanıtlanan Siroz
- Kronik viral hepatitler,
- Biliyer hastalıklar,
- Ottoimmun hepatitler,
- İlaç ve toksik maddelere bağlı hapetitler,
- Karaciğer yağlanması,
- Alkol tüketimi,
- Kalıtsal metabolik hastalıklar,
nedeni kanıtlanan siroz belirtileri ve nedenleri arasında yer alır.
Nedeni Kanıtlanmamış Siroz
- Şiştozomiazis,
- Viral hepatit G,
- Diabetes mellitus,
- Mikotoksinler,
- Malnüntrisyon
nedeni kanıtlanamamış siroz belirtileri ve nedenleri arasında yer alır.
Alkole Bağlı Siroz
Alkol tüketimini uzun süreli olarak gerçekleştiren kişilerin 20% ila 30% oranında siroz oluşumu görülür. Alkole hassasiyet alkol dehidrogenaz izoformları, sitokin ekspresyonu ve kollajen transkripsiyonu ile doğrudan bağlantılıdır. Alkol tüketiminin oran ve diğer detaylarına göre hastalığa etkileri;
- Alkolik siroz oluşumu erkekler için 8 yıllık periyotta gülük 160 gramdır.
- Günlük belirtilen 160 gram altında alkol tüketimi gerçekleştirenlerin 40% oranında presirotik değişiklikler görülür.
- Siroz ve karaciğer hastalıkları açısından alkol tüketiminin risk sınırı olarak erkekler için günlük 80 grama, kadınlar için günlük 20 grama kadar düşebilir.
- Alkol tüketiminin 5 yıldan az olması durumunda siroz görülmesi nadir boyuttadır.
- Devamlı içmenin tehlikesiyle, aralıklı içme tehlikesi farklıdır.
- Tüketilen alkolün türü ve çeşidi ile karaciğerde yaratacağı tahribatta fark bulunmaz.
Alkolik siroz için kadınlar daha duyarlıdır.
- Doğu ırkları ve kızılderililer siroz hastalığına daha duyarlıdır.
- Demiz fazlalığı
- Satüre olmayan yağları fazla ve proteini ve antioksidanları eksik alanlarda hasar daha hızlı şekilde gerçekleşir.
Sirozda Alkol Etkisinin Evreleri
Alkol tüketiminin karaciğer üzerinde yarattığı tahribat ile bu tahribatın boyutuna göre ortaya çıkabilecek hastalıklar, üçüncü evre ile değerlendirilir. Bu evrelerin en sonuncusu ve en riskli olanı ise elbette ki son evredeki siroz hastalığıdır.
Yağlı Karaciğer
Bu evrede karaciğerde meydana gelen yağ birikimi, karaciğerin büyümesine neden olur. Ancak alkol tüketiminin ‘net’ olarak kesilmesi durumunda tam iyileşme sağlanması mümkün olur.
Karaciğer Fibrozisi
Karaciğerde skar meydana gelir. Alkol tüketiminin kesilmesi halinde kısmi düzelme meydana gelse de oluşan skar, karaciğerde kalır.
Siroz
Karaciğer içerisinde bağ dokusu büyümesi meydana gelerek, organ içerisinde yer alan hücrelerin tahrip olmasına yol açar. Bu evrede karaciğerde meydana gelen hasar kalıcı niteliktedir.
Siroz tedavisi bulunan bir rahatsızlık değildir. Bu yüzden karaciğerdeki tahribatın önlenmesi ve ilerlemenin durdurulmasına ilişkin tedaviler uygulanır.
Kaynaklar
- http://www.guncel.tgv.org.tr/journal/67/pdf/100484.pdf
- http://www.ctf.edu.tr/STEk/pdfs/28/2810SO.pdf
- http://tipedu.cumhuriyet.edu.tr/Donem3/KomiteIVGastrointestinalveHematopoetikSistemler/Dahiliye/AbdulkerimYILMAZ/Siroz.ppt
- http://www.ctf.edu.tr/STEk/pdfs/28/2810SO.pdf
- http://194.27.141.99/dosya-depo/stek/pdfs/58/5808.pdf