Siroz Nedir,Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Siroz, aşırı alkol tüketimi sonucunda karaciğerin yağlanması ve bu doğrultuda karaciğerin iflasın eşiğine gelmesine sebep olan çok ciddi ve ölümcül bir hastalıktır.
İçindekiler
Siroz Hastalığı
Karaciğer, insan vücudundaki en büyük iç organ olarak bilinmektedir. Aynı zamanda, en büyük iç ve dış salgı yapan bez olarak da kabul edilir. Pek çok farklı işlevi olan karaciğer, hasar gördüğü zaman vücutta gerçekleşmesi gereken pek çok faaliyet gerçekleşemez. Dolayısı ile hayati problemler ortaya çıkmaya başlar.
Siroz, alkol veya hepatitlerden dolayı ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Karaciğer üzerinde bulunan hücrelerin yağlanması ve sertleşmesi ile meydana gelir. Hepatitlerin sebep olduğu siroz için ilaçla tedavi uygulanabilmektedir. Dünya çapında en ölümcül on hastalıktan birisi olarak bilinmektedir. Sağlıksız beslenme, aşırı alkol ve sigara tüketimi hastalığı tetikler.
Siroz, karaciğerde görülen bir hastalıktır. Karaciğere saldıran çeşitli hepatitler veya aşırı alkol tüketimi siroz hastalığına sebebiyet verebilir. İlerleyen dönemlerde karaciğerin iflası gibi durumlarla karşı karşıya kalınır. Hastalık direkt olarak karaciğerde görülse de organa verdiği zarardan ötürü tüm vücut etkilenmektedir.
Çocuklarda Siroz
Siroz, genellikle yetişkinlerde görülen bir rahatsızlık olsa da zaman zaman bazı çocuklarda da ortaya çıkabilmektedir. Farklı nedenlerle ortaya çıkabilecek olan siroz çocuğun karaciğerine ciddi oranda hasar verecektir. Yetişkinlere göre bağışıklık sistemleri daha zayıf olan çocukların bu tip hastalıkları atlatmaları daha zor olabilir. Çocuk yaşlarda görülen sirozun kesin tedavisi karaciğer naklidir. Çocuklar, yaşça daha genç olduklarından dolayı nakil listesinde daha üst sırada yer alırlar. Yine de doku uyuşmazlığı gibi durumlardan dolayı nakil işlemi istenilen hızda gerçekleşmeyebilir. Günümüzde pek çok çocuk uygun karaciğer bulunamadığı için yaşamını yitirmektedir. Uygun dokunun yanı sıra uygun boyutların bulunması da son derece önemlidir.
Erişkin ve büyük bir karaciğere sahip bir bireyin organı küçük bir çocuğun vücuduna uyum sağlayamaz. Bundan dolayı zaman zaman doktorlar erişkin bireylerin karaciğerlerini küçülterek de çocuklara takabilmektedir.
Siroz Çeşitleri
Siroz, her açıdan ölümcül bir hastalıktır. Fakat hastaya uygulanacak ilaç tedavisi için sirozun türünün kesinlikle belirlenmesi gerekir. Dört farklı siroz şekli vardır. Safra sistemine bağlı siroz oluşumu ile alkole bağlı siroz oluşumu birbirine karıştırılmamalıdır. Genellikle hepatitlerden kaynaklanan siroz hastalığı ilaç ile bir nebze de olsa hafifletilebilir. Dolayısı ile hastaya net bir tanı konmalıdır.
Alkole Bağlı Siroz
Alkole bağlı olan siroz, uzun zaman boyunca aşırı miktarda alkol tüketen ve vücuduna yeterli oranda protein almayan bireylerde görülmektedir. Yüksek oranda alkol tüketen bireylerin protein açısından zengin bir beslenme programına ihtiyaçları vardır. Yeterli protein içermeyen ve aşırı miktarda alkol yüklemesi yapılan organ bir süre sonra siroz ile mücadele etmeye başlayacaktır. Alkole bağlı olan siroz hastalığı genellikle diğer türler arasında en çok rastlananıdır.
Alkole bağlı olan siroz yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Uzun süre boyunca yüksek oranda alkol tüketen bir birey 50’li yaşlara geldiği zaman karaciğer bölgesinde rahatsızlıklar hissetmeye başlayacaktır. Bayanların bünyeleri daha zayıf olduğundan dolayı alkol tüketimini kontrol etmeyen bayanlar bu tip hastalıklara daha kolay yakalanabilirler. Alkole bağlı olarak ortaya çıkan hastalık kişide şu belirtileri gösterir;
- İştahsızlık,
- Sarılık,
- Karın bölgesinde şişlik,
- Ayaklarda şişlik,
- Halsizlik,
- Yorgunluk,
- Kilo kaybı,
- Vücutta asit birikimi
Hastalığın kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Doktorların buradaki amacı hasta yaşamını kaybedinceye kadar onu rahat ettirmek ve acı çekmemesini sağlamaktır. Hastalığın ilerleme hızına göre hastaların yaşam süreleri farklılık gösterse de kesin olarak ölüm ile sonuçlanacaktır.
Primer Bilier Siroz
Hastalık, karaciğerde bulunan safra yollarının tıkanması sonucu meydana gelmektedir. Şayet ilk evrelerinde fark edilir ise çeşitli ilaç tedavileri uygulanabilir. İlaç tedavisinin etki etmediği noktada cerrahi müdahale ile tıkanmış olan safra yolları açılabilir. Fakat hastalığın tekrarlaması muhtemeldir. Dolayısı ile kesin olarak tedavisi olduğunu söyleyemeyiz. Hastalığın belirtileri şu şekildedir;
- Halsizlik,
- İştahsızlık,
- Kilo kaybı,
- Sarılık,
- Karın bölgesinde aside bağlı şişkinlik,
- Ayaklarda şişkinlik,
- Yorgunluk,
- Mide Bulantısı,
- Deri üzerinde yağ birikintisi,
- Göz kapakları etrafında yağ bezeleri oluşması,
- Cilt üzerinde kırmızı kan lekeleri
Postnekroit Siroz
Hastalık, viral hepatitlere bağlı olarak gelişmektedir. Genellikle bu hastalığa yakalanan bireylerin %25’i daha önceden viral hepatitlere bağlı bir rahatsızlık geçirmiştir. Dolayısı ile bu durumun tedavi edilme ihtimali az da olsa vardır. Şayet başlangıç evrelerinde teşhis edilirse çeşitli ilaç tedavileri uygulanabilir. Sirozun bu türünde bazı hastalarda çeşitli fosfor sebepli zehirlenme vakaları da görülmüştür. Hastalığın belirtileri diğer siroz türleri ile aynıdır. Fakat yapılacak olan kan testleri sonucunda hastalığın sebebi net bir şekilde belirlenebilir.
Kardiak Siroz
Kardiak siroz, kalbin sağ bölümünde gelişen bazı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Organların düzgün çalışamamaları sebebi ile hastalık esnasında toplardamar kanı karaciğerde birikmeye başlar. Bu siroz türü neredeyse en nadir rastlanan türdür.
Siroz Nasıl Bir Hastalıktır?
Siroz hastalığı yıllar boyunca kişinin kendi vücuduna zarar vermesi sonucu oluşur. Yavaş yavaş gelişen ve uzun süre sonra ortaya çıkan siroz kısa zamanda kişiyi ölüme sürükler. Kişinin ölümü oldukça acılı olur. Bunun sebebi asit nedeniyle karın bölgesinde biriken sıvıdır. Aynı zamanda artık karaciğer düzgün çalışamadığı için damarlardaki kan da temizlenemez.
Karaciğer iflas ettikten sonra hasta hemen ölmez. Öncelikle diğer organların da iflaslarının gerçekleşmesi gerekir. Bu da uzun bir zaman alacaktır. Dolayısı ile hatsa bu dönemde oldukça acı ve eziyet çekecektir. Alınması gereken pek çok ilaç ve hayattaki kısıtlamalar hastaları son dönemlerinde depresyona sokabilmektedir. Birçok siroz hastası, hastalığın son evrelerinde psikolojik tedavi almaktadır.
Doktorlar ise hastaları en rahat edebileceği şekilde ölüme hazırlarlar. Genellikle ufak bir tedavi ihtimali olsa dahi birçok vaka ölüm ile sonuçlanır. Tek tedavi yöntemi nakil işlemidir. Nakledilen organ vücuda uyum sağladığı takdirde bunu kesin tedavi olarak kabul edebiliriz. Fakat ülkemizde organ bulmak oldukça zordur. Bunun yanı sıra nakil sırasında bekleyen onlarca hasta arasından sıranın ne zaman size geleceği de bilinmemektedir. Vücut bu duruma dayanamayabilir ve nakil işleminden önce yaşam sonlanabilir.
Kaynaklar
- http://www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2014/06/KLIMIK-Sirozlu-Hasta-Y%C3%B6netimi-4.pdf
- http://www.ctf.edu.tr/STEk/pdfs/28/2810SO.pdf
- http://www.guncel.tgv.org.tr/journal/67/pdf/100484.pdf
- http://guncel.tgv.org.tr/journal/42/pdf/100086.pdf
- http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/1582/82aefd7b-742c-4a47-8a2f-965843fa3a86.pdf?sequence=1