Sindirimin Yardımcı Organları Pankreas ve Karaciğerin Görevleri

Sindirim sistemimiz, ağız, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsağın yanı sıra; Tükürük bezleri, karaciğer ve pankreas yardımcı organlarından oluşur.

İçindekiler

Sindirim Sistemi
Sindirimde Karaciğerin Görevi
- Sindirimdeki Görevi
Sindirimde Pankreasın Görevi
Kaynaklar

Sindirim Sistemi

Sindirim sistemi organları ana sindirim organları ve sindirime yardımcı organlar olarak incelenmelidir. Yaşamsal öneme sahip enerjimizin sağlanabilmesi, besinler yoluyla alınan maddelerin sindirim sistemi tarafından gerekli işlemlerden geçirilerek emilmesiyle mümkün olur. Sindirim, başlangıcından itibaren karmaşık ve bir o kadar düzenli işleyen sistematiğe sahip bir dizi organ tarafından gerçekleştirilir. Her biri olağanüstü bir denge unsuruyla bağlı şekilde çalışan organlarımızın, sistematik olarak icra ettikleri görevleri vardır.

Ana Sindirim Sistemi Organları

Ağız
Yemek Borusu
Mide
İnce Bağırsak
Kalın Bağırsak

Sindirime Yardımcı Organlar

Tükürük Bezleri
Karaciğer
Pankreas

Sindirim sisteminde görevini yerine getiremeyen veya getirmekte zorlanan herhangi bir organın oluşturacağı zararlar hayati öneme sahiptir. Bu tür durumlar genellikle çeşitli kronik sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olur. Ağız yoluyla alınan besinler, yemek borusu kanalıyla mideye ulaşır. Mide besinlerin kimyasal ve mekanik olarak sindirilebilmesi için depolanan bölümdür.

Kimyasal Sindirim Nedir?

Gıdaların çeşitli enzimler ve su kullanılarak, hücrelerin zarından geçebilecek yapı taşlarına parçalanması işlemi kimyasal sindirimdir. Kimyasal sindirim işlemleri ağız, mide ve ince bağırsakta gerçekleşir.

Mekanik Sindirim Nedir?

Gıdaların kaslar, dişler ve ağız kullanılarak küçük parçalara ayrılması işlemi mekanik sindirimdir. Mekanik sindirim işlemleri ağız ve mide de gerçekleşir.

İnce bağırsağa kadar ulaşan besinler, kimyasal sindirimin son aşamasına da ulaşmıştır. Karaciğer ve pankreastan gereken maddelerin ince bağırsağa ulaşmasıyla birlikte, gıdaların içerisindeki mineraller, vitaminler, yağlar ve diğer gerekli maddelerin emilim süreci ince bağırsakta devam eder.

Kalın bağırsak sindirilmeyen tüm maddelerin toplandığı ve dışarı atılması işleminin yapıldığı, sindirim sisteminin son organıdır. Kalın bağırsağa ulaşan maddeler, ince bağırsakta ki gibi emilmezler ve doğrudan dışarı atılırlar.

Sindirimde Karaciğerin Görevi

Metabolik Şef ünvanına da sahip olan karaciğer, görev sayısı yüksek merkezi bir organdır. Sadece % 10′ u çalışan bir karaciğer ile yaşama devam edebilmek mümkünken, tamamen alınması halinde en fazla 24 saat yaşam sürdürülebilir. Karaciğer, vücut sıcaklığının ayarlanmasından, mineral ve gerekli vitaminlerin depolanmasına, kanın pıhtılaşmasını engelleyen kimyasal üretiminden, sindirim için olmazsa olmaz safranın üretilmesine kadar birçok işlevi aynı anda ve bu işlevler arasında da bağlantı kurarak yapar.

Sindirimdeki Görevi

Karaciğerin sindirime yardımcı organ olarak ana görevi safra salgılamasıdır. İçeriğinde safra pigmentleri, safra tuzları, kolesterol, su ve yağ asitleri bulunan safra,yağların çözünmesini sağlayarak sindirilmesine yardımcı olur. Yetişkin bir insanın karaciğeri 1 gün içerisinde yaklaşık bir oranla 600 ile 1000 cc civarında safra salgılar. Salgılanan safra, safra kesesi kanalıyla ince bağırsağa ulaşır ve burada yağların çözünmesi, vitaminlerin ve yağların emilimine yardımcı olduktan sonra büyük kısmı geriye emilir. Kalan kısım kalın bağırsak yoluyla dışarı atılır ve gaitanın rengini safra oluştur. Aynı zamanda besinler yoluyla vücuda giren asitlerin bazik hale getirilmesini ve yağların içerisinde bulunan vitaminlerin emilmesini kolaylaştıran safra, antiseptik bir ortamın oluşmasını sağlar. Amonyağın daha az zararlı üre ye dönüştürülmesini sağlayarak, amonyağın oluşturacağı zararlardan korunmamızı sağlar.

Sindirimde Pankreasın Görevi

Mide ile onikiparmak bağırsağı arasında yer alan, 15 ile 18 cm uzunluğunda ve 60 ile 70 gram ağırlığındaki organ olan pankreas, iç ve dış salgı olmak üzere iki tür salgı yapar. Oluşturduğu iç salgıyı doğrudan kana ulaştıran pankreas, dış salgısını ise ince bağırsağa bırakır. Pankreas öz suyu; bikarbonat, karbonhidratların sindirilmesi görevine sahip amilaz, yağların sindirilmesinde görevli lipaz, proteinlerin sindirilmesinde görevli Kimotripsinojen ve tripsinojen ve nükleik asitlerin sindirilmesinde görevli nükleaz enzimlerinden oluşur. Bu enzimlerin salgılanması ve ince bağırsağa ulaşması için duedonum tarafından salgılanan ve pankreasa gelen sekretin hormonu tarafından uyarılması gereklidir. Yetişkin bir insanda her gün yaklaşık olarak 1,5 ile 2 Litre arasında pankreas öz suyu salgılanır.

Aynı zamanda pankreas iç salgı yoluyla insülin ve glukogan salgılayarak doğrudan kana ulaştırır. Pankreasta bulunan alfa hücreleri glukogan salgılarken, beta hücreleri ise insülini kanın glükoz seviyesine göre salgılayarak kana ulaştırırlar. Her iki hormonun yetersiz salgılanması veya hiç salgılanmaması durumunda da şeker hastalığı olarak da bilinen diyabete neden olur. Vücudumuzda insülin sadece pankreas tarafından salgılanır.

İnce bağırsakta gerçekleşen kimyasal sindirim için gerekli hemen tüm enzimler pankreas öz suyu ile karşılanır. İnce bağırsak bu sayede besinlerin kimyasal olarak hücre zarından geçebilecek boyuta indirilmesini sağlar ve yine ince bağırsak tarafından emilirler.

Kaynaklar

(1 votes, average: 5,00 out of 5)

Yorum ekle