Karaciğer Büyümesi Hepatomegali ve Karaciğer Yağlanması Hepatosteatoz
Karaciğer büyümesi tıbbi tanımı Hepatomegali ve yağlanması ise Grade 1 ve 2 Hepatosteatoz’ dur. En sık karşılaşılan karaciğer hastalıkları arasında yer alır.
İçindekiler
Karaciğer Büyümesi Hepatomegali Nedir?
Karaciğeri oluşturan yapısal ve hücresel elemanlarının sayısal ve büyüklük artışına paralel olarak ortaya çıkan büyüme durumudur. Genellikle karaciğer veya sistemik başka rahatsızlıkların ön bulgusu şeklinde tıbbi olarak ele alınır. Karciğerin normal boyutu yaş, cinsiyet, yapısal ve diğer etkenlere bağlı olarak değişiklikler gösterir. Bu nedenle karaciğerdeki büyümenin anormal olup olmadığı tıbbi testlerle anlaşılabilir.
Genel olarak gerçekleşen büyüme doğrudan bu organla ilgili veya diğer organlarla ilgili olarak gelişen bir hastalığın belirtisidir. Yaş, cinsiyet ve yapısal özelliklerin ele alınmasından sonra % 5 oranla büyümüş olmasıyla birlikte hepatomegali teşhisi konulur. Büyümenin ilk safhaları veya büyümeye başlamış karaciğerler, orta dereceli büyüme safhasına kadar olarak minimal hepatomegali olarak adlandırılır.
Hepatomegali Nasıl Oluşur?
Vücudumuzun merkezi organlarından olan karaciğerin büyümesinde enfeksiyonlar, hemolitik anemi, kalp hastalıkları, yaşanan travmalar, safra kanalı hastalıkları, vasküler hastalıklar, metabolik veya sistemik hastalıklar, granülomatoz hastalıklar ile tümörler etkendir. Büyümeye eşlik eden yan bulgularla birlikte büyümenin asıl nedeni saptanır. Yapısal olarak aktarılan pek çok kronik rahatsızlıkta karaciğer büyümesine neden olarak belirlenmiştir. Bu nedenle tanı konulurken her kişinin genetik öyküsüne de ihtiyaç duyulur.
Hepatomegali Tedavisi
Hepatomegali tanısı konulmasıyla birlikte, büyümeye neden olan hastalıkla ilişkili diğer yan bulgular, hastanın hikayesi, alışkanlıkları, yapısal özellikleri gibi birçok faktör incelenir ve yanı sıra çeşitli testler gerçekleştirildikten sonra büyümeye neden olan hastalık veya hastalıklar belirlenir. Buna göre ve yanı sıra yaş ve cinsiyet faktörleri ele alınarak her hepatomegali tanısına farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Büyümeye neden olan ana sebep ortaya çıkarılmadan, doğrudan büyümeyle ilgili yapılacak herhangi bir tedavi gereken sonuca ulaştırmaz. Dolayısıyla tedavi süreci büyümeyle birlikte, büyümeye neden olan hastalıklara karşı uygulanır.
Karaciğer Yağlanması Hepatosteatoz Nedir?
Yağlı karaciğer veya karaciğer yağlanması olarak bilinen, tıp dilinde Heptosteatoz olarak adlandırılan durum, karaciğerin kendi ağırlığının en az % 5′ i oranında yağlanması anlamına gelir. Organda bulunan hepatosit adı verilen hücrelerde oluşan lipid ve trigliserit yağlanmadır. Karaciğer yağnlanması üç ana grupta karşımıza çıkar.
- Hamileliğe bağlı gelişen akut karaciğer yağlanması
- Alkole bağlı gelişen karaciğer yağlanması
- Basit karaciğer yağlanması ( Alkol vegebeliğe bağlı olmadan gelişir )
Yanı sıra organ da oluşan yağlanma oranına göre hepatosteatoz tanısı farklı evrelerde ele alınır. Bu evreler, aynı zamanda hastalığın derecesini ve dolayısıyla tedavi sürecini belirler.
- Grade 1 Hepatosteatoz
İlk evre yağlanmanın tıbbi tanımıdır. Bu evre de yağlanma henüz yeni başlamış veya hafif derecededir.
- Grade 2 Hepatosteatoz
Grade 1′ i takip eden orta dereceli yağlanmayı ifade eden Grade 2 Hepatosteatoz, hastalığın ilerlemiş aşamada olduğunu tanımlar.
Ayrıca ileri aşama olan Grade 3 ve sonrası ileri aşamalarda ki yağlanmalar da bulunur. Bu aşamalarda ki yağlanmalar genellikle hastalığın adıyla tanımlanır ( siroz ve benzeri).
Hepatosteatoz Nasıl Oluşur?
Karaciğer yağlanmasının gündelik yaşam alışkanlıklarımızla doğrudan ilişkisi bulunur. Buna göre hepatostesatoz çeşitlerinin oluşması nedenleri arasında obezite, hipertansiyon, Hipertrigliseridemi gibi primer rahatsızlıklar, metabolik rahatsızlıklar, petrokimyasallara maruz kalma, fosfor zehirlenmesi veya organik çözücüler gibi toksinlere maruz kalma, HIV ve benzeri enfeksiyonlar, sürekli olarak kullanılan aspirin, östrojen, kokain ve benzeri ilaçlar ve uyuşturucular, hızlı kilo kaybı, diyabet ve AIDS gibi hastalıklar, gebelik ve sürekli alkol kullanımı bulunur. Bunların yanı sıra yağlanmaya neden olan daha birçok faktör sayılabilir.
Risk Faktörleri
Karaciğer yağlanması konusunda riskli durumda olan kişiler için belirlenmiş risk faktörleri grubu şunlardır;
- obezite (fazla kilolu olma durumu )
- Tip 2 Diyabet
- Metabolik sendrom
- Sürekli açlık
- Cinsiyet ( Kadın )
- İlaçlar
- Gastroplasti
- Aşırı bakteri çoğalımı
- Sedanter yaşam
Hepatosteatoz Tedavisi
Genel olarak tedavi diyet ve eşlik eden egzersizler, kilo verilmesini sağlayan ilaçlar, insülin direncini azaltan ilçlar kullanılarak geliştirilir. Bununla birlikte yağlanmaya sebep olan nedenler, varsa metabolik hastalıklar dikkate alınarak, hastalığın ana sebebine dayalı olarak her hastaya göre farklı tedavi süreçleri geliştirilir. Bazı fazla kiloya sahip hastalarda, hızlı kilo verme de yağlanmanın artmasına sebep olabilecek bir durumdur. Tüm faktörlerin değerlendirilmesi sonucunda en uygun tedavi uzmanlar tarafından belirlenir ve tedavi süreç içerisinde bir kaç defa değişiklikler gösterebilir. Yağlanmanın tedavi edilmemesi veya yanlış uygulanan tedaviler, yağlanmanın artmaya devam etmesine ve karaciğerin fonksiyonlarını giderek daha fazla kaybetmesine neden olabilir. Karaciğerin ileri derece de yağlanması tüm yaşamsal fonksiyonları etkileyebilecek olumsuzluklar oluşturabileceği gibi hayati tehlikesi de vardır.
Kaynaklar
- http://semaaydogdu.com/static/upload/akademik/filescocuklarda-hepatomeg_130310020841.pdf/
- http://www.ctf.edu.tr/stek/pdfs/28/2801pa_be.pdf
- http://turkishfamilyphysician.com/wp-content/uploads/2016/08/C2-S2-hepatosteatoz-yagli-karaciger-hastaligi.pdf
- http://www.turkcerrahi.com/makaleler/karaciger/karaciger-yaglanmasi/tum-makale/
- http://194.27.141.99/dosya-depo/stek/pdfs/58/5805.pdf