Karaciğer Naklinden Sonra Ne Yapılmalı Ne Yapılmamalı?
Karaciğer nakli, kadavra ve canlıdan alınma olarak iki şekilde yapılmaktadır. Nakil sonrası riskler de operasyonun türüne göre farklılıklar göstermektedir.
Karaciğer nakli için ameliyat olan alıcılar ve vericiler oldukça kan kaybettikleri için endişelenebilirler. Özellikle ameliyat öncesi edinilen bilgiler neticesinde bu korkuya kapılmaları mümkün.
İçindekiler
Karaciğer Naklinden Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
Karaciğer nakli yapılacağı zaman hastane tüm donanımlarıyla oluşabilecek komplikasyonlara hazırlık yapar. Aynı şekilde damar cerrahisi için uzman bir doktor, kardiyolog ve diğer branşlardan uzman bir doktorun ameliyata her an dahil olması mümkün olmalıdır. Çünkü oluşabilecek risk faktörleri arasında birçok branşı ilgilendiren noktalar var.
Değinilmesi gereken ilk nokta alıcı ve verici arasındaki ilişkidir. Karaciğer nakli iki tür yapılır ve bunlar kadavradan ya da canlıdan olmak üzere iki ayrı kalıp olarak lanse edilir.
| Yapılan Nakil Yürü | Alınan Karaciğer Miktarı | Alıcı için karaciğerin tamamlanma süresi |
| Canlıdan Karaciğer Nakli | %40-60 | 3 Ay – 1-6 Ay |
| Kadavradan Karaciğer Nakli | %50-100 | 3 Ay – * |
Eğer organ nakli kadavradan yapılıyorsa karaciğer miktarının tamamı alınarak nakledilebilir. Bunun yanında canlıdan yapılan operasyonlar için %40 ile %60 arasında bir sınır bulunur. Canlıdan alınan karaciğerin tekrardan verici için yenilenme süresi 3 aydır. Alıcı ise nakledilen karaciğer boyutunu 3 ay sonra %100 formuna ulaştırır.
Tüm bu süreler karaciğer naklinden sonra dikkat edilmesi gereken kurallar dahilinde geçerlidir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenme
- Düzenli hafif egzersizler
- Ağır işlerden kaçınma
- İş hayatına 3 aydan önce geri dönmemek
- İyileşme süresi olan 1-6 ay boyunca verilen ilaçları düzenli kullanma
- Kontrolleri aksatmama
Yukarıdaki faktörler hem alıcı hem de verici için karaciğer ameliyatından sonra bakım ve riskler açısından önem taşımaktadır.
Karaciğer Naklinden Sonra Verici İçin Riskler Neler?
Karaciğer naklinden sonra verici yani donör için durum biraz daha iyi denilebilir. Çünkü uyumsuzluk veya organı kabul etmeme gibi bir durum söz konusu olmamaktadır. Yalnızca karaciğerin bir kısmı eksildiği ve vücut sürekli olarak kan kaybettiğinden ötürü halsizlik ve yorgunluk belirtisi ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde bu operasyondan sonra mutlak suretle hastanın kontrolü sağlanmalıdır. Nakil operasyonunun en önemli kısmı uygun organ bulunmasıdır. Ancak bu bile alıcı için yeterli olmayabilir. Riskler her zaman sabit olduğundan verici için hayat ilaç kullanımı ve düzenli beslenme ile devam eder. Standart olarak belirli bir süre iş hayatından uzak kalması ve istirahat etmesi önerilir.
Bu aşamayı yine dengeli beslenme ve hafif egzersizlerin takip ettiği ileri dönem iyileşme süreci izler. Fakat ilaçlar aksatıldığında veya ameliyat sonrasında ihmal edilmesi önerilmeyen durumlar yaşandığında safra rahatsızlıkları görülebilmektedir. Yani riskler karaciğer nakli sonrası dikkat edilmediği takdirde sabittir.
Karaciğer Naklinden Sonra Alıcı İçin Riskler Neler?
Karaciğer naklinden sonra alıcı için risk faktörleri daha da endişe verici olabilir. Ancak tamamıyla sizin iyileşme süresi boyunca düzenli yaşamınızla ilgili olduğunu söylemeliyiz. Enfeksiyon riski hem karaciğer nakli için hem de safra sızıntıları kapsamında görülebilir. En önemli unsur ise bağışıklık sisteminin gelen yeni karaciğeri veya karaciğer parçasını kabul etmemesidir. Bu durumda vücut adeta yeni organa savaş açmış olur.
Yeterli oksijen ve kan ile beslenemeyen organın ise büyümesi durarak hücrelerin ölüm süresi kısalır. Yavaş yavaş ölebileceği gibi anında da organın fonksiyonları yitirilebilir. Bu durumun sentezlenmesi, safra sızıntılarının önlenmesi, karaciğerde enfeksiyon olup olmadığının tespiti için kontroller son derece önemlidir.
Beslenme standartlarınızı mutlak suretle verilen diyet listesine uygun şekilde düzenlemelisiniz. Aynı şekilde ameliyattan sonra ihmal edilmesi risk oluşturabilecek ağır hareketler, ağır kaldırma, iş hayatına geri dönüş gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
Oluşabilecek komplikasyonlar bazen ilaçlar için doz artışına sebebiyet verebilir. Bazen ise karaciğerin fonksiyonlarını etkileyerek son derece büyük bir soruna dönüşebilir. Bazı hastalarda bu yan etkiler sebebiyle karaciğerin tamamıyla değiştirildiğine şahit olunmuştur. Bu da yeniden nakil ve uygun organ anlamına gelmektedir. Bu denli hassas bir süreci tüm dikkat edilmesi gereken kurallarıyla geçirmek elzemdir.
(1 votes, average: 4,00 out of 5)
Loading...